Fiziksel olarak bilgisayarı oluşturan parçaların tümüne donanım denir. Elle tutulup gözle görülen elektronik devrelerden oluşur. Ekran, klavye, sabit disk (harddisk), fare, yazıcı, bellek, işlemci gibi bileşenler donanıma örnek verilebilir.
Klavye (Keyboard): Kullanıcının bilgisayara komut vermesini ve bilgi girişi yapabilmesini sağlayan birimdir. Klavyeler Q ve F klavye olmak üzere ikiye ayrılır. F klavye daktiloya benzer ve Türkçeye en uygun yapıda tasarlanmıştır. Q klavye ise güncel hayatta sıkça kullanılan ve İngilizce ile uyumlu yapıdadır. Ayrıca günümüzde kablosuz klavyeler de kullanılmaktadır.
Fare (Mouse): İmlecin ekran üzerindeki hareketlerini kontrol eden araçtır. Ekran üzerindeki komut düğmelerine tıklayıp aktif hale getirmek, seçmek, taşımak gibi bir çok görevi vardır. Kablosuz olanları da kullanılmaktadır.
Web Cam (Web Kamerası): İnternete bağlı bilgisayarlar arasında görüntülü haberleşmeyi sağlar. Gerekli kablo bağlantısını yaptıktan ve sürücülerini yükledikten sonra kamera kullanıma hazır hale gelir. Günümüzde web kameralar megapixel(MP) kalitesinde usb port üzerinden haberleşir. Dizüstü laptoplara dahili olarak gelir.
Mikrofon ve Kulaklık (Microfon, Headset): Ses kartı bulunan bilgisayarlarda ses kaydı yapmak için kullanılan mikrofon, aynı zamanda internete bağlı bilgisayarlarda da sesli haberleşme sağlayabilen kullanışlı bir cihazdır. Bilgisayarı bir telefon gibi kullanabilirsiniz. Kulaklık ise, bilgisayardan ses çıkışını sadece bizim duymamızı sağlar. Böylelikle bir ofis ortamında başkalarını rahatsız etmeden müzik dinleyebiliriz. Bu yönüyle bir çıkış ünitesi aygıtıdır. Kulaklıklı mikrofon, masa üstü, yakaya takılan cinsten mikrofonlar bulunmaktadır.
Joystick ve Gamepad (Oyun Çubuğu ve Kolu): Bilgisayar ortamında oynanan oyunlarda kullanılan bir cihazdır. Fare gibi bilgisayarın, hareketleri veya farklı konumları algılamasını sağlar. Günümüzde çok gelişmiş joystickler ve gamepadler vardır. Titreşimli joystickler ve gamepadler bunlara örnektir. Genelde USB bağlantı noktasından bilgisayara takılırlar. Kablosuz olanları da vardır.
Tarayıcı (Scanner): Tarayıcı, bir resmi veya metni (dergi, gazete, kitap, broşür gibi dökümanlardaki resim ve yazıları) bilgisayar ortamına aktarmak için kullanılan aygıttır. Aktarılan sayfalar resim formatında bilgisayara kaydedilir. Yazıları çevirmek için OCR denen programlar kullanılır. Günümüzde çok yüksek çözünürlüklerde tarayıcılar bulunmaktadır.
Optik Okuyucu (Optic Reader): Tarayıcılara benzerler. Test tipi sınav sonuçlarının değerlendirilmesinde kullanılırlar. Cevap anahtarları üzerindeki verileri okuyarak bilgisayar ortamına aktarırlar. Örneğin; Sınav sonuçları optik okuyucular yardımıyla tespit edilirler.
Anakart (Mainboard, Motherboard): Bir bilgisayarın çalışmasında temel rolü oynayan işlemci(CPU), RAM, ROM gibi elemanların bulunduğu, fiberglastan yapılmış baskılı devre kartına anakart denir. Bilgisayara bağlanacak ilave kartlar(ses, modem, TV kartı vs.) anakart üzerinde bulunan slot denen yuvalara bağlanırlar. Sistem ünitesindeki aygıtların veri ve elektrik akışını düzenler. Ayrıca çevre birimler ile sistem arasındaki iletişimi sağlar. Vücudumuzdaki iskelet, kas ve dolaşım sistemlerinin bilgisayar sistemlerindeki karşılığıdır. Kasa içinde sağlamca vidalanmıştır. Günümüzde en çok rağbet gören anakartlar INTEL ve AMD anakartlardır.
Merkezi İşlem Birimi (İşlemci, CPU): CPU genellikle bilgisayarın beyni olarak tanımlanır. Çünkü tüm işlemler CPU tarafından yapılır. CPU verilen komutları anakart üzerindeki veri yolu üzerinden ana bellekten aldıktan sonra kullanıcıdan gelen komutlar doğrultusunda işler ve sonucu çıkış birimi ile kullanıcıya gönderir. Sistemin sağlıklı çalışıp çalışmadığını kontrol eder. Bu nedenle bir bilgisayarın işlem yeteneği ve hızı işlemcisinin yeteneği ve hızıyla doğrudan ilgilidir. CPU hızından bahsedilirken MHz ve GHz kavramları kullanılır. Bu hızlar ne kadar yüksekse bilgisayarda o kadar hızlı ve stabil çalışır. Bu birimde yer alan alt üniteler ise, aritmetik-mantık, denetim ve bellek üniteleridir. Aritmetik-Mantık ünitesinde matematik hesaplamalar ile mantıksal karşılaştırmalar yapılır. Denetim Ünitesi ise tüm sistemin iş akışını düzenler; giriş ve çıkış aygıtlarını ve yapılan işlemleri denetler. Günümüzde en çok tercih edilen işlemciler INTEL ve AMD firmalarının işlemcileridir.
RAM (Geçici Bellek): Verilerin işlendiği ve geçici olarak saklandığı yerdir. Herhangi bir işlem yapılırken, diskten okunan bilgiler ve işlem sonuçları gibi, her şey önce buraya yazılır. RAM Bellek, giriş aygıtlarından gelen verileri ve çıkış aygıtlarına gönderilecek bilgileri depolar, ayrıca çalıştırılmakta olan programların bulunduğu ve işlemlerin yapıldığı ortamdır. Bellek, elektromanyetik bir alandır; bu alanda elektrik yükü varsa, bilgi saklanmış anlamına gelmektedir, yoksa o bellek birimi boş, yani bilgi yoktur. RAM in çalışmasını bir öğretmenin ders anlatırken yazı tahtasını kullanmasına ve silip tekrar yazmasına benzetebiliriz. RAM deki bilgiler sistem çalıştığı sürece kullanılırlar. Yani geçici bellektir. Elektrik kesintisinde veya bilgisayar patıldığında RAM bellekteki tüm bilgiler silinir. Dolayısıyla bilgileri tekrar kullanmak için kalıcı saklama ortamları olan disket, sabit disk, flash diske kaydetmemiz gerekir. RAM bilgisayarın hızını artıran öğelerdendir. Ne kadar çok RAM o kadar çok performans. 128 MB, 256 MB, 512 MB, 1 GB, 2 GB gibi kapasiteli RAM ler vardır.
ROM (Sistem Belleği): İçerisinde bilgisayarın sistem bilgilerini saklayan anakarta entegre bir devredir. ROM belleğin içeriği RAM gibi herhangi bir elektrik kesintisinde silinmez. Üzerine herhangi bir şey yazılamadığından da veriler bozulmaz. ROM bellekteki bilgiler, anakart üretimi esnasında üretici firma tarafından yerleştirilen programlardır. Bilgisayarın temel işlemlerini yapabilmesini sağlayan bu programlara kısaca BIOS (Temel giriş-çıkış sistemi) adı verilir. BIOS programına, bilgisayar açılırken ekranda görüntülenen Setup giriş tuşu ile ulaşılabilir. Setupa girmek için genelde DEL tuşu veya F2 tuşu kullanılır. Değişik BIOSlarda farklılık gösterebilir.
Ekran Kartı (Graphics Card): Bu kart işlenen verileri, kullanıcının anlayacağı biçimde ekrana gönderir. Görevi CPU ile monitör arasındaki iletişimi sağlamaktır. Bilgisayarın yaptığı işlerin sonucunu ekranda görüntüler. Günümüzde 1 GB, 2GB, 3GB, 4GB, 5GB, 6GB, 8GB, 11GB ekran kartı modelleri bulunmaktadır. Bunların bazılarında TV çıkışı da bulunmaktadır. Bu kartlar monitör tipine göre değişmektedir. Yaygın olarak kullanılan görüntü kartları şunlardır: CGA, EGA, VGA, SVGA. Günümüzde en çok tercih edilen SVGA kartlarıdır. Anakart üzerinde PCI, AGP ve PCI Express yuvalarına takılmaktadır. ATI ve NVIDIA ekran kartı üretiminde en iyi olan 2 firmadır. Ekran kartlarının fiyatları işlemci fiyatlarıyla denk, bazen de üzerindedir.
Ses Kartı (Sound Card): Bilgisayarın sesi işlemesini sağlayan genişleme kartıdır. Ses kartları, karta bağlantılanan bir hoparlör aracılığıyla dijital ses elde edilmesini sağlar. Ses kartları 8bit, 32bit, 64bit gibi terimlerle ifade edilir. Bit sayısı artıkça ses kartının ses kalitesi de artar. Ayrıca günümüzde 4+1, 5+1, 6+1… gibi hoparlör sistemlerinin desteklemesi de önemlidir. Güç Kaynağı (Power Supply): Şehir şebekesinden gelen 220 Volt’luk akımı, bilgisayarın elektronik devrelerinin kullanacağı düşük seviyeli doğru akıma dönüştüren araca güç kaynağı denir. Güç kaynağı üzerinde elektronik devrelerin ısınmalarını engellemek için soğutucu fan bulunur. Güç kaynağından çıkan kablolar anakart ve kasa içinde güçle çalışan diğer aygıtlara dikkatli bir şekilde takılmalıdır. 250W, 300W, 350W, 400W gibi değişik güç kaynakları mevcuttur. Kasanın ihtiyacına göre ve kasanın tipine uygun güç kaynağı takılmalıdır. Ethernet Kartı: Bir binada birden fazla bilgisayar varsa ethernet kartı ile bu bilgisayarları birbirine bağlayabilir ve aralarında bilgi alış verişi ve mesaj gönderebilmeleri sağlanır. Ethernet kartı bilgisayarlar arası iletişim kanalıdır. Bunların kablosuz modelleri de mevcuttur.
Tv Kartı: TV kartı bilgisayar ekranında televizyon izleyebilmeyi sağlar. Günümüzde dijital ve analog TV kartları vardır. Dijital TV leri seyretmek için dijital TV kartınızın olması gerekmektedir. Aşağıdaki resimde dijital TV kartı vardır. Çoğu TV kartının radyo kartı özelliği de bulunmaktadır. Ürünle birlikte yazılım programı da verilmektedir. Bunların dahili ve harici modelleri bulunmaktadır.
Kasa(Case): Kasalar bilgisayarın en önemli parçalarının yani sitem ünitesindeki tüm parçaların içinde bulunduğu aygıttır. Kullandığınız işlemcinin özelliğine göre kasanın özelliği de değişmelidir. Eğer işlemcinizin hızı yüksekse alacağınız kasanın özellikleri de yüksek olmalıdır. Kasalar, vücudumuzun derisi gibidir. Siyah, beyaz ve gri renkte tasarımlar vardır. Günümüzde normal kullanıcılar için 550 Watt ve 5 fanlı kasalar bulunmaktadır. Kasaların fiyatları kalitelerine göre değişmektedir. Üç tip kasa vardır: Slim (yatay) kasa, Mini-Midi Tower kasa, Big Tower Kasa
Hoparlör (Speaker): Bilgisayarda seslerin dinlenebilmesi için ses kartı ile birlikte bir de hoparlöre ihtiyaç vardır. Ses kartının yeşil renkli portuna hoparlör çıkışı bağlanarak ses çıkışı sağlanır. Hoparlörler sayısına göre ve çalışma gücüne göre kategorize edilirler. 1+1, 2+1, 5+1 , 7+1 gibi. Günümüzde artık hoparlörler, monitör üzerinde veya kasaya entegre bir şekilde gelmektedir.
Monitör (Ekran): Ekran kartından gelen görüntüyü kullanıcıya sunan elektronik bir cihazdır. CRT, LCD ve TFT olmak üzere üç türü vardır. Günümüzde LCD monitörlerin kullanımı yaygındır. Monitörlerde üç önemli özellik vardır: Boyut, Çözünürlük ve Hız. Ekranda gösterilen her bir renkli noktaya pixel denir. Pixel sayısının artırılması çözünürlüğün artması anlamına gelir. Ve görüntü kaliteside artar. Boyut ise inch(“) ile ifade edilir. Ekranın sol üst köşesinden sağ alt köşesine olan uzunluğu boyutunu belirler. Hız ize Hz(hertz) birimiyle gösterilir. Ekrandaki görüntünün saniyedeki tazelenme oranıdır. Görüntü netliği hız ile sağlanır. Günümüzde dokunmatik ekranlar yaygınlaşmaya başlamıştır.
Harddisc (Sabitdisk): Harddiskler bilgisayarımızın bilgi deposudur. Bilgiler dosyalar halinde saklanır. Kapasiteleri ne kadar fazla ise o kadar bilgi saklanabilir. Günümüzde HDD lerin iki çeşidi mevcuttur. Bunlar IDE(eski nesil günümüzde hala kullanılıyor) HDD ler ve SATA(yeni nesil) HDD lerdir. SATA ların hızları IDElerinkine göre çok daha hızlıdır. Kapasiteleri 500GB, 750GB, 1TB, 2TB, 3TB, 4TB, 6TB, 8TB, 10TB olabilir. Sabitdisklerin yanında taşınabilir harddiskler mevcuttur. Bunlar kasaların USB girişlerinden bağlanırlar. Ayrıca server bilgisayarlar için SCSI harddiskler ve yeni laptoplar için SSD lerde mevcuttur.
Disket (Floppy) ve Disket Sürücü (FDD): Disketler bilgi depolamak için kullanılan küçük çaplı manyetik ortamlardır. Disket sürücüler ise, disketlerin içindeki bilgiyi kopyalamamızı yada içindeki bilgiyi bilgisayarımıza aktarmamızı sağlar. Yüksek yoğunluklu bir disketin kapasitesi 1.44 MB’ dır. Günümüz bilgisayarlarında bu kapasite çok düşük kaldığından disket sürücüler kaldırılmıştır. Fakat isteğe göre FDD, kasaya takılabilmektedir. FDDnin yerini kart okuyucular almıştır.
CD-Rom ve Sürücü: Bilgi depolamak için kullanılan büyük çaplı taşınabilir manyetik kayıt ortamına CD-ROM denir. Kapasiteleri 650, 700, 750 MB tır. 1 CD yaklaşık olarak 450 disket kapasitesindedir. 700 MB lık bir CD nin içinde bir kütüphanedeki tüm kitaplar sığabilir. Günümüzde disket gibi yeniden yazılabilir CD lerde mevcuttur. Buna rağmen CD-ROM lar yerlerini DVD-ROM lara bırakmaktadırlar. CD-ROM’ların kullanıldığı sürücüye CD-ROM sürücü denir. CD sürücüler ile müzik dinleyebilir, film seyredebilir ya da oyun oynayabiliriz. CD sürücüler CD’deki bilgilerin okunmasıdır
CD –RW Sürücü: CD’deki bilgilerin okunmasını ve CD-R’lere (boş CD) ya da CD-RW lere (yeniden yazılabilir CD), bilgi video, resim, data…) yazılmasını sağlayan sürücülerdir. CD-ROM sürücüsüne benzemekle beraber, üzerlerinde RW ifadesinden anlaşılır.
DVD-Rom ve DVD Sürücü: Günümüzde en fazla rağbet gören disk türleridir. Kapasiteleri 4,3 GB - 17 GB arasında değişmektedir. Artık büyük programlar, çok CD li oyunlar ya da filmler DVD olarak piyasaya sürülmektir. DVD teknolojisi sayesinde hem fazla disk kullanmaktan kurtulmuş oluruz hem de daha kaliteli kayıtlar yapabiliriz. DVD-ROM Sürücü DVD'lerin ve CD'lerin kullanılmasını sağlar, yeni bir sürücüye ihtiyaç duyduğumuzda fiyat/performans değerlendirilmesi göz önüne alınırsa mutlaka DVD sürücüsü tercih etmeliyiz. Genelde Optik Sürücülerde LG markasının ürünleri daha sağlam ve güvenli olmaktadır. Bu nedenle fiyat/performans açısından LG tavsiye edilmekte ve satılmaktadır. Ayrıca pahalı olmasına rağmen taşınabilir, USB noktasından bağlanan DVD RW cihazları da piyasada bulunmaktadır.
Blue-ray Disc: Yeni bir teknoloji olan Blueray diskler oldukça yoğun bilgi depolayan ve DVD lerin tahtına oturacak bir teknolojidir. Çift katmanlı bir blue-ray disk 50 GB bilgi depolayabilir.
Flash Disc (USB Bellek, Parmak Bellek): Bilgi depolamak için kullanılan taşınabilir manyetik ortamlardır. Kapasiteleri; 16 GB, 32GB, 64GB, 128 GB, 256GB, 1TB, 2TB olabilir. Tak ve çalışır özelliğine sahiptir. Kurulum gerektirmez. Hafif ve kolay kullanımlıdır. USB bağlantı noktasından takılırlar. İçindeki bilgileri isteğiniz bilgisayara kopyalayabilir ya da isteğiniz bilgisayardan veri alabilirsiniz Hard diskler kadar hassas değildiler. Bu yüzden rahatça taşınabilir. Elbette manyetik ortamdan uzak tutmak gerekir. Mıknatıs en büyük düşmanıdır. Hatta flash disk üzerinden işletim sistemi dahi kullanılabilmektedir. Portable denen taşınabilir ve kurulum gerektirmeyen programlar yüksek yoğunluklu flash disklere gereksinim duyurmaktadır.
Yorumlar
Yorum Gönder